Eğer bir toplumda herkes aynı şeyleri yapıyorsa o toplumda enflasyon olur. Herkes aynı şeyi talep ediyorsa o şeyin fiyatı sürekli yükselir. Enflasyonun tek çözümü vardır o da farklılık yaratmaktır. Toplum farklı şeyleri talep etmiyorsa ne yaparsan yap enflasyon olacaktır.
Enflasyonun yüksek olduğu toplumların ortak özelliği sürü psikolojisiyle hareket etmeleridir. Zengini de fakiri de aynı güdüyle hareket ederler. Hepsi aynı yere tatile gider, hepsi aynı şeyi almak ister, hepsi aynı takımı tutar, hepsi tekne almak ister, hepsi arsa almak ister, hepsi araba almak ister... Farklılık yoktur.
Bunların ortak diğer bir özelliği de kutuplaşırlar. Farklılığa tahamülleri yoktur. Farklı birşey işlerine yaramıyorsa hemen düşman olurlar. Farklı bir şey hoşlarına giderse hemen kitle halinde ona sahip olmaya çalışırlar. Bu kitle hareketleriyle hep enflasyon yaratırlar.
Enflasyonun tek çözümü farklılık yaratmaktır. Her dört kişiden birinin aynı şehirde yaşadığı bir ülkede enflasyonu engellemek imkansızdır. Nüfus ülke geneline yayılmalı ve büyük köykentler oluşturulmalıdır. İnsanların kitle hareketlerini önlemenin tek çözümü insanların farklı hareket edebilmelerini sağlamaktır. Her insanın içinde onu farklı kılan özellikleri vardır çözüm insanların bu farklı özelliklerini açığa çıkarabilecekleri bir sistem oluşturmaktır. İnsanlar kitle hareketleriyle hareket etmeyi sürdürdükleri sürece enflasyon hep olacaktır. Ne zaman ki farklı hareket etmeyi öğrenecekler o zaman kültür ve ekonomi de zenginleşecektir.
Şafak Bilgin